Kesinleşmiş, Kesinleşmemiş, İnceleme veya Dava Safhasındaki Alacakların Yapılandırılması

VERGİ SİRKÜLERİ: 2023-22
SİRKÜLER TARİHİ: 15.03.2023
Vergi Affı” ve ”Vergi Yapılandırması” olarak bilinen 7440 Sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun 12.03.2023 tarih ve 32130 Sayılı Resmi Gazete’de Yayımlandı.
Söz konusu Kanun ile;
  • ​Kesinleşmiş alacakların, (Madde-2)
  • Kesinleşmemiş veya dava safhasında bulunan alacakların, (Madde-3)
  • İnceleme ve tarhiyat safhasında bulunan işlemlerin, (Madde-4)
yapılandırılmasına ilişkin düzenlemeler yapılmaktadır.
1. YAPILANDIRMA KAPSAMINA GİREN ALACAKLARIN
Yapılandırmaya konu alacakların ait olduğu idareler; Hazine ve Maliye Bakanlığı, Ticaret Bakanlığı, Sosyal Güvenlik Kurumu, il özel idareleri, belediyeler, Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı (YİKOB) şeklinde düzenlenmiştir.
Yapılandırmaya konu alacaklar; esas itibarıyla 31/12/2022 tarihi dikkate alınarak belirlenmiş
  • Vergiler (213 Sayılı VUK kapsamına giren vergi, resim harçlar) ve vergi cezaları,
  • Kurumlar Vergisi
  • Gelir Vergisi
  • Katma Değer Vergisi
  • Özel Tüketim Vergisi
  • Motorlu Taşıtlar Vergisi
  • Emlak Vergisi
  • Çevre Temizlik Vergisi
  • Gümrük Vergisi
  • Diğer Vergiler ile
  • 31/12/2022 tarihinden (bu tarih dâhil) önce verilen idari para cezaları,
  • Trafik para cezaları,
  • Büyükşehir belediyeleri ve diğer belediyeler ile su ve kanalizasyon idarelerinin su, atık su, katı atık ücretleri, yol katılım payları ve muhtelif ücretlerden kaynaklı alacakları ile zam ve faizleri,
  • Ecrimisiller,
  • Taşınmaz kültür varlıklarının korunmasına katkı payı,
  • Sigorta primleri, topluluk ve işsizlik sigortası primleri,
  • Sosyal güvenlik destek primi,
  • Emeklilik keseneği ve kurum karşılığı,
  • Genel sağlık sigortası primi,
  • İdari para cezaları,
  • Gecikme cezaları, faiz ve zamları,
  • Üyelerinin aidat borçları,
  • Odaların birliğe olan borçları, kanun kapsamında yer almaktadır.
Ayrıca, bu idarelerin 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun kapsamında takip ve tahsil edilen diğer alacakları ile belediyelerin, su, atık su ve katı atık gibi alacakları Kanun kapsamındadır.
2. KESİNLEŞMİŞ ALACAKLAR
Hazine ve Maliye Bakanlığına, il özel idarelerine ve belediyelere bağlı tahsil daireleri tarafından takip edilen alacaklardan bu Kanunun yayımı tarihi itibarıyla (bu tarih dâhil);  vadesi geldiği halde ödenmemiş ya da ödeme süresi henüz geçmemiş olan alacaklardır.
Bu madde hükmünden yararlanmak isteyen borçluların belirtilen şartların yanı sıra dava açmamaları, açılmış davalardan vazgeçmeleri ve kanun yollarına başvurmamaları şarttır.
KESİNLEŞMİŞ ALACAKLARIN YAPILANDIRILMASIYLA İLGİLİ ÖZET TABLO
Alacağın TürüÖdenecek TutarlarTahsilinden Vazgeçilen Tutarlar
Vergi Asılları• Vergi Asıllarının Tamamı + Yİ-ÜFE tutarı• Vergi Aslına Bağlı Olarak Kesilen Cezaların / İdari Para Cezalarının Tamamı
Alacak Aslına Bağlı Olmayan CezalarAlacak Aslına Bağlı Olmayan Cezaların %50’si• Vergi Aslına Bağlı Olmayan Cezaların Kalan %50’si
Usulsüzlük ve Özel Usulsüzlük CezasıVergi aslına bağlı olmayan cezaların (usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezası) %50’si + Yİ-ÜFE tutarıVergi aslına bağlı olmayan cezaların (usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezası) %50’si + gecikme zammının tamamı
İştirak Nedeniyle Kesilen Vergi Cezaları• İştirak Nedeniyle Kesilen Vergi Cezalarının %50’si• İştirak Nedeniyle Kesilen Vergi Cezalarının Kalan %50’si
Fer’i Alacaklar• Gecikme Faizi, Gecikme Zammı Ve Gecikme Cezası Yerine Yİ-ÜFE Esas Alınarak Belirlenecek Tutar• Gecikme Cezası, Gecikme Zammı, Gecikme Faizi Gibi Fer’i Alacakların Tamamı
İdari Para Cezaları/Asli Amme Alacaklarıİdari para cezaları/asli amme alacakları + Yİ-ÜFE tutarıCezaya bağlı fer’iler ile faiz, cezai faiz, gecikme faizi, gecikme zammı gibi fer’i amme alacaklarının tamamı
 3. KESİNLEŞMEMİŞ VEYA DAVA SAFHASINDA BULUNAN ALACAKLARA İLİŞKİN DÜZENLEMELER
Kanunun yayınlanacağı tarih itibariyle davanın hangi safhada olduğuna bağlı olarak aşağıdaki tutarlar ödenecektir.
Ancak yapılandırmadan yararlanılması için madde kapsamına giren alacaklara karşı dava açılmaması, açılmış davalardan vazgeçilmesi ve kanun yollarına başvurulmaması şarttır.
Uzlaşma hükümlerinden yararlanılmak üzere başvuruda bulunulmuş, uzlaşma günü verilmemiş veya uzlaşma günü gelmemiş ya da uzlaşma sağlanamamış, ancak dava açma süresi geçmemiş alacaklar da yapılandırmadan yararlanabilecektir.
A. İLK DERECE MAHKEMESİ AŞAMASINDAKİLER
İlk derece yargı mercileri nezdinde dava açılmış ya da dava açma süresi henüz geçmemiş olan ikmalen, re’sen veya idarece yapılmış vergi tarhiyatlarında ödenecek ve silinecek tutarlar aşağıdaki gibi olacaktır.
Ödenecek TutarTahsilinden Vazgeçilen Tutar
Vergilerin %50’si ile bu tutara ilişkin faiz, gecikme faizi ve gecikme zammı yerine Kanunun yayımı tarihine kadar Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarVergilerin %50’si + Vergi aslına bağlı cezalar (vergi ziyaı cezası) + gecikme faizi, gecikme zammı gibi fer’i alacaklar
Asla bağlı olmaksızın kesilen vergi cezalarının (usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezaları) %25’iAsla bağlı olmaksızın kesilen vergi cezalarının
(usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezalarının) %75’i
İştirak nedeniyle kesilmiş vergi cezalarının %25’iİştirak nedeniyle kesilmiş vergi cezalarının %75’i
B. İSTİNAF VEYA TEMYİZ AŞAMASINDAKİ ALACAKLAR
İstinaf veya temyiz süreleri geçmemiş ya da istinaf/itiraz veya temyiz yoluna başvurulmuş ya da karar düzeltme talep süresi geçmemiş veya karar düzeltme yoluna başvurulmuş olan ikmalen, re’sen veya idarece yapılmış vergi tarhiyatlarında verilen en son kararın durumuna göre ödenecek ve tahsilinden vazgeçilen tutarlar aşağıdaki gibi olacaktır.
En son Kararın Niteliği Ödenecek TutarTahsilinden Vazgeçilen Tutar
Terkine ilişkin olması halinde-İlk tarhiyatta/tahakkuka esas vergilerin %10’u,

 

-Yİ-ÜFE tutarı

-Vergi aslının % 90’ı
-Faiz, gecikme faizi, gecikme zammı ve alacak aslına bağlı olarak kesilen vergi cezaları/idari para cezaları ile bu cezalara bağlı gecikme zamlarının tamamı
Tasdik veya tadilen tasdike ilişkin karar olması halinde-Tasdik edilen vergilerin tamamı

-Terkin edilen vergilerin %10’u

-Bunlara ilişkin Yİ-ÜFE tutarı

-Terkin edilen vergilerin kalan %90’u
-Faiz, gecikme faizi, gecikme zammı ve alacak aslına bağlı olarak kesilen vergi cezaları/idari para cezaları ile bu cezalara bağlı gecikme zamlarının tamamı
Bozma kararı olması halinde-Vergilerin %50’si

 

– Yİ-ÜFE tutarı

-Vergilerin kalan %50’si
– Faiz, gecikme faizi, gecikme zammı ve alacak aslına bağlı olarak kesilen vergi cezaları/idari para cezaları ile bu cezalara bağlı gecikme zamlarının tamamı
Kısmen onama kısmen bozma kararı olması hâlinde– Onanan kısım için (Tasdik veya tadilen tasdike ilişkin karar)

– Bozulan kısım için (Bozma kararı olması halinde ) uygulanır.

4. İNCELEME VE TARHİYAT SAFHASINDA BULUNAN İŞLEMLER
Kanunun yayımı tarihinden önce başlanıldığı hâlde, tamamlanamamış olan vergi incelemeleri ile takdir, tarh ve tahakkuk işlemlerine Kanunun matrah ve vergi artırımına ilişkin hükümleri saklı kalmak kaydıyla devam edilecektir.
Bu işlemlerin tamamlanmasından sonra tarh edilen vergi ve cezalarda aşağıdaki tabloda belirtilen tutarlar, ihbarnamenin tebliğ tarihinden itibaren otuz gün içerisinde yazılı başvuruda bulunularak, ilk taksit ihbarnamenin tebliğini izleyen aydan başlamak üzere aylık dönemler hâlinde on iki eşit taksitte ödenmesi şartıyla indirimli olarak ödenebilecektir.
Tarhiyatın NeviÖdenecek TutarTahsilinden Vazgeçilen Tutar
Vergi Aslına Bağlı Tarh Edilen Vergiler-Verginin %50’si-Vergi aslının kalan %50’si
-Kanunun yayımlandığı tarihe kadar Yİ-ÜFE’ye göre hesaplanacak tutar-Vergi aslına bağlı cezaların (vergi ziyaı) tamamı
-Kanunun yayımlandığı tarihten sonra ihbarnamenin tebliği üzerine belirlenen dava açma süresinin bitim tarihine kadar hesaplanacak gecikme faizinin tamamı-Gecikme faizi
Vergi Aslına Bağlı Olmayan CezalarCezanın %25’i,Cezanın %75’i
İştirak Nedeniyle Kesilecek Vergi Ziyaı CezalarıCezanın %25’i,Cezanın %75’i
 
Kanunun yayımı tarihinden önce tamamlandığı halde, bu tarihte ya da bu tarihten sonra vergi dairesi kayıtlarına intikal eden takdir komisyonu kararları ve vergi inceleme raporları üzerine gerekli tarh ve tebliğ işlemleri yapılacaktır.
Ancak, yapılan tarhiyat üzerine yukarıdaki tabloda belirtilen şekilde belirlenen tutarın, Kanunda öngörülen süre ve şekilde tamamen ödenmesi şartıyla Kanun hükümlerinden yararlanılacaktır.
Kanunun yayımı tarihi itibarıyla, tarhiyat öncesi uzlaşma hükümlerine göre uzlaşma talebinde bulunulmuş, ancak uzlaşma günü gelmemiş ya da uzlaşma sağlanamamış olmakla birlikte vergi ve ceza ihbarnameleri mükellefe tebliğ edilmemiş alacaklar da yukarıdaki şekilde ödenebilecektir.
Ayrıca, Kanunun kapsadığı dönemlere ilişkin olarak Kanunun yayımı tarihinden önce pişmanlık talebi ile verilip ödeme yönünden şartların ihlal edildiği beyannameler ile kendiliğinden verilen beyannameler için kesilen ve Kanunun yayımı tarihi itibarıyla tebliğ edilmemiş olan vergi cezaları için de bu kapsamda ödeme yapılması mümkündür.